[ Zawgyi ]

သီတာေထြးထိုးတဲ့ ေခါင္းေလာင္းသံကို ဘယ္ႏွႏွစ္ၾကာၾကာ မေမ့ဖို႔ လိုတယ္

ေက်ာ္ေဇာဦး

(၂၈-၀၅-၂၀၁၆)

မသီတာေထြး အသတ္ခံရတာ ဒီကေန႔ ေလးႏွစ္ျပည့္ပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ေလးႏွစ္က ၂၀၁၂-ခုႏွစ္ ေမလ (၂၈) ရက္ေန႔ ညေနငါးနာရီေလာက္မွာ ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕နယ္ ေက်ာက္နီေမာ္ေက်းရြာအုပ္စု သေျပေခ်ာင္ေက်းရြာသူ အသက္ (၂၆) ႏွစ္ အရြယ္ ရခိုင္အမ်ိဳးသမီးငယ္ မသီတာေထြးဟာ စက္ခ်ဳပ္သြားသင္တဲ့ ေက်ာက္နီေမာ္ေက်းရြာကေန မိမိေနထိုင္ရာ သေျပေခ်ာင္ေက်းရြာသို႔ လမ္းေလွ်ာက္ျပန္လာခဲ့တယ္။ အရင္ေန႔ေတြက အေဖာ္ေတြပါေနက်ေပမယ့္ အဲသည္ေန႔ အျပန္ေဖာ္မရွိလို႔ တစ္ေယာက္တည္းျပန္လာခဲ့ရာမွာ လူေျချပတ္ရာ ျပန္လမ္းမွာ ရွိေနတဲ့ မူဆလင္လူငယ္သံုးဦးရဲ႕ လုယက္မုဒိမ္းက်င့္ သတ္ျဖတ္ျခင္းကို ခံခဲ့ရတယ္။

ေနာက္တစ္ေန႔ (၂၉-၀၅-၂၀၁၂) ရက္ေန႔ မနက္ကိုးနာရီက်ေတာ့မွ ဓါးဒဏ္ရာေတြနဲ႔ ေသဆံုးေနတဲ့ မသီတာေထြးရဲ႕အေလာင္းကို ေခ်ာင္းဝရြာႏွင့္ ေက်ာက္ထရံ ရြာၾကား ပရဟိတေက်ာင္း အေနာက္ဖက္က ကာရီဆည္ေဘာင္ အေဟာင္းေပၚမွာ ေတြ႕ၾကရတယ္။

မသီတာေထြးကို မူဆလင္ေတြ မုဒိမ္းက်င့္သတ္ျဖတ္တာကို ၾကားသိရၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ေတာင္ကုတ္မွာ မူဆလင္ဘာသာ၀င္အခ်ိဳ႕သတ္ျဖတ္ခံရမႈျဖစ္ပြားတယ္။ ဒီေနာက္ ရက္မ်ားမၾကာခင္ ဘဂၤါလီမူဆလင္ေတြ ႀကီးစိုးတဲ့ ေမာင္ေတာနယ္မွာ အခ်ိန္ကိုက္ ဆူပူမႈေတြျဖစ္တယ္။ သူတို႔ခ်ိန္ကိုက္ထားတဲ့အခ်ိန္မွာ ရခိုင္၊ ဗမာ တိုင္းရင္းသားရြာေတြကို ေမာင္ေတာ္နယ္မွာ တိုက္ခိုက္သတ္ျဖတ္တယ္။

ဘဂၤါလီ (၄၀) ရာႏႈန္း ရခုိုင္နဲ႔အျခားမ်ိဳးႏြယ္စုေတြက (၆၀) ရာႏႈန္းေလာက္ရွိတဲ့ စစ္ေတြၿမိဳ႕မွာလည္း ဘဂၤါလီကုလားရြာေတြၾကားမွာ ရွိေနတဲ့ မွန္စီ သခ်ႍဳင္းကို အသုဘလိုက္ပို႔ၾကတဲ့ ရခိုင္အသုဘယဥ္တန္းကို ဘဂၤါလီေတြက အေၾကာင္းမဲ့ ေက်ာက္ခဲနဲ႔ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္ၾကရာကေန ဘဂၤါလီေတြကတစ္ဖက္ ရခုိင္၊ မရမာႀကီး၊ ဟိႏၵဴေတြက တစ္ဖက္ အျပန္အလွန္တိုက္ခိုက္မႈေတြျဖစ္ပြားတယ္။ ပဋိပကၡမီးဟာ ရခိုင္ျပည္အႏွံ႔ ကူးစက္ ေလာင္ကၽြမ္းတယ္။

လူေတြ ေသၾကတယ္။ အိမ္ေတြ မီးေလာင္တယ္။ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ေတြ ျဖစ္ၾကရတယ္။

အဲဒီ ၂၀၁၂-ခုႏွစ္ ဘဂၤါလီဆူပူမႈမတိုင္မီ ႏွစ္ေပါင္း (၇၀) တိတိ အခ်ိန္က ၁၉၄၂-ခုႏွစ္မွာ ဆုတ္ခြာသူ ၿဗိတိသွ်ေတြ ေပးထားခဲ့တဲ့ လက္နက္ေတြကို စြဲကိုင္ထားတဲ့ V Force ရာဇပုတ္  ကုလားစစ္သားေတြနဲ႔ ပူးတြဲၿပီးေတာ့ ဘဂၤါလီေတြဟာ ရခိုင္နဲ႔ အျခားတိုင္းရင္းသားေတြကို လူမ်ိဳးတံုးသတ္ျဖတ္တဲ့အတြက္ အဲဒီ ၁၉၄၂-ခုႏွစ္ လူမ်ိဳးတံုးသတ္ျဖတ္မႈမွာ ရခုိင္နဲ႔အျခားတိုင္းရင္းသား အနည္းဆံုးသံုးေသာင္းခန္႔ အသက္ ဆံုးရံႈးခဲ့ၾက ရတယ္။ ဘူးသီးေတာင္ နဲ႔ ေမာင္ေတာ ႏွစ္ၿမိဳ႕နယ္အတြင္းက ရာခ်ီတဲ့ တိုင္းရင္းသားေက်းရြာေတြ (ႏွစ္ရာခန္႔) အစတံုး မီးရိႈ႕ဖ်က္ဆီးျခင္းခံရတယ္။ အဲဒီဖ်က္ဆီးခံရတဲ့ တိုင္းရင္းသားရြာေတြမွာ ဘဂၤါလီမူဆလင္ေတြ ၀င္ေရာက္ေနထိုင္ၾကတဲ့အတြက္ အကုန္လံုး ကုလားရြာေတြ ျဖစ္ကုန္တယ္။ အဲသည္ ေက်းရြာေတြ ကုလားရြာေတြ ျဖစ္ကုန္တာ အဲဒီအခ်ိန္ကေန အခုထက္တိုင္ပါပဲ။ အဲဒီရြာေတြက ကုလားေတြ ယေန႔ထြန္ယက္စားေသာက္ေနၾကတဲ့ လယ္ေတြဟာလည္း တိုင္းရင္းသားပိုင္လယ္ေျမေတြသာ ျဖစ္တယ္။

အသက္ေဘးက လြတ္ေျမာက္ခဲ့ၾကသူတိုင္းရင္းသားေတြဟာ အဲဒီ ၁၉၄၂ လူမ်ိဳးတံုးသတ္ျဖတ္မႈေနာက္ပိုင္း အေျခအေနေတြကို အတန္အသင့္ ျပန္လည္ ထိန္းသိမ္းႏိုင္လာတဲ့ကာလမွာ မိမိတို႔ မိသားစု၀င္ အမ်ိဳးသမီးေတြကို ရွာပံုေတာ္ျပန္ဖြင့္ၾကရတယ္။ ေပ်ာက္ဆံုးသြားတဲ့ ေယာက်ၤားသားႀကီးငယ္ေတြကိုေတာ့ ကုလားေတြက အရွင္မထားတဲ့အတြက္ ျပန္ရွာလို႔ေတြ႕ႏိုင္စရာ အေၾကာင္းမရွိပါဘူး။ အင္အားသံုး၍ ေသာ္လည္းေကာင္း ေရြးေငြေပး၍ေသာ္လည္းေကာင္း ေတာင္းဆို၍ေသာ္လည္းေကာင္း နည္းလမ္းတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ေသာ္လည္းေကာင္း မိမိတို႔ရဲ႕ အစ္မ၊ ညီမ၊ ဇနီး၊ အေမ၊ အေဒၚ စသည္ျဖင့္ ဘဂၤါလီေတြ လက္ထဲကေန ျပန္လည္ ရယူလာႏိုင္ခဲ့တဲ့ ရခိုင္အမ်ိဳးသမီး အေရအတြက္ဟာ အေယာက္ ေလးရာကေန ေျခာက္ရာၾကား ရွိတယ္။ (ပိုမိုတိက်တဲ့ ကိန္းကဏန္းကို ရလာတဲ့အခါ ျဖည့္စြက္ေရးသားေပးပါ့မယ္။) မိမိတို႔ရဲ႕ မိသားစုနဲ႔ ဒီလိုမ်ိဳး မဆံုဆည္းႏိုင္ခင္မွာ ကၽြန္ျပဳခံေနခဲ့ရတဲ့ အဲသည္ ရခိုင္အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ ဘဂၤါလီေတြလက္ထဲမွာ ဘယ္လို ခံစားခဲ့ရသလဲ ေန႔စဥ္ဘ၀ေတြကို ဘယ္လိုျဖတ္သန္းခဲ့ရသလဲ ဆိုတာကို ျပန္ေျပာၾကမယ္ ျပန္ေရးၾကမယ္ဆိုရင္ ရင္ေတြ ဆို႔နင့္စရာ မ်က္ရည္ေတြ ေခ်ာင္းစီးဖြယ္ရာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။

ေနာင္ႏွစ္ေပါင္း ခုႏွစ္ဆယ္အၾကာမွာ  ရမ္းၿဗဲသူ မသီတာေထြး တစ္ေယာက္ မုဒိမ္းက်င့္သတ္ျဖတ္ခံရၿပီးေနာက္ တစ္တိုင္းျပည္လံုး ဆူပူမႈေတြျဖစ္လာတဲ့အခါ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတိုင္းမွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ ရိုးရိုးရာဇ၀တ္မႈတစ္ခုကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး ဆူပူေစလိုသူေတြဖြတဲ့အတြက္ မၿငိမ္မသက္ျဖစ္ခဲ့ရတာျဖစ္ပါတယ္ ဆိုတာမ်ိဳး ေျပာခ်င္ၾကတဲ့ သူေတြရွိတယ္။

တကယ္ေတာ့ မသီတာေထြးျဖစ္ရပ္ဟာ လတ္တေလာအေၾကာင္းရင္းမွ်သာျဖစ္တယ္။ အနာလံုးႀကီးရဲ႕ထိပ္က ျပည္ေပါက္၀ထိပ္က အစို႔အေညႇာင့္ကေလးမွ်သာျဖစ္တယ္။ အဲသည္ အစို႔အေညႇာင့္ကေလးေအာက္မွာက အနာအံုႀကီးရွိေနတယ္။ အရင္းအျမစ္အေၾကာင္းခံေတြရွိေနတယ္။ အဲသည္ အစို႔အေညႇာင့္ပြင့္ထြက္လာတဲ့အခါ အနာအံုပြင့္လာၿပီး ျပည္ပုပ္အသားေဆြးေတြ ထြက္က်လာၿပီးေတာ့ ေၾသာ . . . အနာအံုႀကီး ျဖစ္ေနပါေရာလား လို႔ အမ်ားျမင္ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။

မသီတာေထြးျဖစ္ရပ္မွာ မသီတာေထြး တစ္ေယာက္ထဲကိုပဲ ျမင္ရတာမဟုတ္ဘူး။ မသီတာေထြး ရဲ႕ အျပစ္မဲ့ မ်က္ႏွာဟာ ၁၉၄၂-ခုႏွစ္မွာ လိင္ကၽြန္အျပဳခံခဲ့ရတဲ့ အေယာက္ေျခာက္ရာမကေသာ ရခိုင္အမ်ိဳးသမီးေတြကို ကိုယ္စားျပဳတယ္။ အဲဒီႏွစ္ေပါင္း (၇၀) အၾကားကာလမွာ ခိုး၀င္/တိုးပြားေနၾကတဲ့ ဘဂၤါလီေတြရဲ႕ မုဒိမ္းက်င့္ျခင္းခံခဲ့ၾကရတဲ့ ရခုိင္အမ်ိဳးသမီးေတြကို ကိုယ္စားျပဳတယ္။ ဘဂၤါလီေတြရဲ႕ မုဒိမ္းက်င့္မႈကို ခံရတဲ့ ဘူးသီးေတာင္နယ္က ခမီးတိုင္းရင္းသူေလးကို ကိုယ္စားျပဳတယ္။ စစ္ေတြ-ေပါက္ေတာအကူး ျမစ္အလယ္မွာ ဘဂၤါလီတံငါသည္ေတြရဲ႕ တိုက္ခိုက္ မုဒိမ္းက်င့္သတ္ျဖတ္ျခင္းကို ခံလိုက္ရတဲ့ ရခုိင္အမ်ိဳးသမီးေတြကို ကိုယ္စားျပဳတယ္။ စစ္ေတြၿမိဳ႕နားက သံေတာ္လီေက်းရြာအနီး ဗ်ိဳင္းျဖဴရြာသြားလမ္းမွာ သံေတာ္လီကုလားေတြရဲ႕ ဖမ္းဆီးမုဒိမ္းက်င့္မႈကို ခံလိုက္ရၿပီး လူအမ်ားမသိေအာင္ ႀကိတ္မွိတ္ငိုေၾကြးခဲ့ရတဲ့ သီလရွင္ဆရာေလးကို ကိုယ္စားျပဳတယ္။

အဲသည္ၿပီးခဲ့တဲ့ အႏွစ္(၇၀)ၾကားကာလ အတြင္းမွာ စစ္ေတြၿမိဳ႕နာဇီရပ္ကြက္နံေဘး ေခ်ာင္းငယ္ကို ရပ္ခိုရာအျဖစ္ အသံုးျပဳၾကတဲ့ ေမွာင္ခိုစက္ေလွေတြဟာ ဘဂၤလာကိုအသြားမွာ သစ္လံုးေတြကို ေမွာင္ခိုတင္သြားၿပီးေတာ့ အျပန္က်ရင္ ဘဂၤလာေဒ့ရွ္က ကုလားေတြကို ေမွာင္ခို ေခၚတင္လာတယ္။ နာဇီရပ္ကြက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးက ကုလားတစ္ေယာက္ကို နာမည္ထည့္ေပးရင္ ဘယ္ေရြ႕ဘယ္မွ်ဆိုတဲ့ေစ်းႏႈန္းနဲ႔ ယာယီေနထိုင္ခြင့္ပံုစံေတြ ထုတ္ေပး တယ္။ ေနာက္ႏွစ္အနည္းငယ္ၾကာလို႔ အလုပ္အကိုင္အထိုင္က်လာရင္ ကမန္လူမ်ိဳးဆိုၿပီး မွတ္ပံုတင္ရေအာင္လုပ္တယ္။ ကမန္မွတ္ပံုတင္ကိုင္ေဆာင္ထားသူ (ဘဂၤါလီ)ႏွစ္ေယာက္က ေထာက္ခံရင္ ေနာက္ထပ္ ဘဂၤါလီတစ္ေယာက္ကို ကမန္လူမ်ိဳးမွတ္ပံုတင္ တစ္ခုထုတ္ေပးတယ္။ ဒီလိုနည္းအားျဖင့္ စစ္ေတြကၽြန္းအေနာက္ပိုင္းက ကုလား၀င္ေပါက္ေတြကို ထည့္မတြက္ပဲနဲ႔ စစ္ေတြၿမိဳ႕နာဇီတစ္ရပ္ကြက္တည္းကိုတင္ အေရအတြက္သိန္းကဏန္းနီးနီးေသာ ကုလားေတြဟာ ၀င္ေပါက္အျဖစ္ အသံုးျပဳသြားခဲ့တယ္။ အဲဒီ၀င္ေပါက္ကေန ေနာက္ေရပိုၾကည္ရာ ျမက္ပိုႏုရာေနရာေတြကို ေရြ႕ၾကတယ္။ စစ္ေတြဘက္က ကမန္အတု ဘဂၤါလီေတြ ဆက္ေရႊ႕တဲ့ေနရာေတြထဲက တစ္ခုကေတာ့ ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕နယ္ ေက်ာက္နီေမာ္ ျဖစ္တယ္။

ဒီလိုနဲ႔ ႏွစ္ေတြေရြ႕လ်ားလာတဲ့အခါ ယခင္က တိုက္ပံု၀တ္ၿပီး ဗလီတက္သူေတြမ်ားတဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲက ကမန္လူမ်ိဳး ဆိုသူေတြထဲမွာ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းဆန္ဆန္ ၀တ္စားဆင္ယင္ၿပီး ဗလီတက္သူေတြ ပိုပို မ်ားလာတယ္။ ဘာသာေရးေဟာေျပာမႈေတြဟာ အရင္ေရွးပိုင္းႏွစ္ေတြထက္ ပိုပို ၿပီး အေျခခံ၀ါဒီဆန္လာတယ္။ (ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့လပိုင္းေလာက္က စစ္ေတြနဲ႔ ေပါက္ေတာအၾကား စက္ေလွေမွာက္သူေတြက သူတို႔ကိုယ္ သူတို႔ ကမန္ေတြပါလို႔ မီဒီယာကို ေျပာတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကမန္အစစ္ေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးပါတီက အဲသည္ လူေတြ ဟာ ကမန္ မဟုတ္ပါဘူး လို႔ ျငင္းတယ္။ ဒါဟာ လုပ္ကမန္ ေခၚ ကမန္အတုေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ေနရတဲ့ ျပႆနာ ျဖစ္ပါတယ္။)

အဲသည္ ေက်ာက္နီေမာ္ နဲ႔ အရမ္းအဆက္အသြယ္မ်ားတဲ့ နယ္ေျမတစ္ခုကေတာ့ သံတြဲၿမိဳ႕ျဖစ္ပါတယ္။ အဲသည္ သံတြဲၿမိဳ႕ဟာလည္း ျမန္မာျပည္မ နဲ႔ ဒိုးလွ်ိဳေပါက္ သြားမႈလာမႈ အဆက္အစပ္ရွိေနတာ ျဖစ္တယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္းမွာ ေရခံေျမခံေကာင္းတဲ့ ကုလားစီးေၾကာင္း အခ်က္အခ်ာက်တဲ့ ေက်ာက္နီေမာ္နယ္ေျမမွာ အစၥလမ္ဘာသာေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြရဲ႕ လည္ပတ္မႈဟာ နွစ္ေတြနဲ႔အမွ်ခိုင္မာ အားေကာင္းလာခဲ့တယ္။ ေက်ာက္နီေမာ္က ဘာသာေရးေက်ာင္းေတြ၊ ဗလီေတြ၊ ဘာသာေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြဟာ ေဆာ္ဒီအာေရဗီးယားနဲ႔ အျခားအေရွ႕အလယ္ပိုင္းႏိုင္ငံေတြဆီက လွ်ိဳ႕၀ွက္ အလွဴေငြေတြအမ်ားႀကီး စီး၀င္လာရာေတြ ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ ကနဦးလက္ခံရသူ အႀကီအကဲေတြက ကဲ့ယူေစဦး ခိုးေစဦး ၀ွက္ေစဦး က်န္တာေတြလုပ္ဖို႔အတြက္လည္း ေငြက အေျမာက္အမ်ား က်န္ေသးတယ္ လို႔ ဆိုၾကတယ္။

အင္အားေကာင္းလာတာနဲ႔အမွ် နယ္ခံေတြကို အႏိုင္က်င့္တာ မ်ားသထက္မ်ားလာတဲ့ အခ်ိန္မွာ မသီတာေထြး ထိုးတဲ့ အေရးေပၚ အခ်က္ေပး ေခါင္းေလာင္းသံကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ၾကားရတာျဖစ္ပါတယ္။ မသီတာေထြးက ေသြးေျမအက်ခံၿပီး ထိုးလိုက္တဲ့ ေခါင္းေလာင္းသံကို ရခိုင္တစ္ျပည္လံုးသာမက ျမန္မာ တစ္ႏိုင္ငံလံုး ၾကားလိုက္ရတယ္။

ႏွစ္ေတြၾကာပင္ၾကာေသာ္ျငားလည္း ဒါကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ မေမ့ဖို႔လိုပါတယ္။ ေမ့သြားခဲ့ရင္ က်ဆံုးေလၿပီးေသာ အာဇာနည္ေတြရဲ႕ ေက်းဇူးသစၥာကို မေစာင့္သိရာေရာက္တယ္။

၂၀၀၄-ခုႏွစ္ ဆူနာမီ ျဖစ္သြားတဲ့အခါ ပိုလီေနရွားကၽြန္းငယ္ တစ္ကၽြန္းေပၚက တစ္ကၽြန္းသားလံုး (Moken မ်ိဳးႏြယ္စုလား ထင္မိတယ္)၊ အဲဒီကၽြန္းသားေတြအကုန္လံုးဟာ ဆူနာမီေဘးက မေသဘဲ လြတ္ေျမာက္ခဲ့ၾကတယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္။ သူတို႔မွာ အစဥ္အဆက္ ပါးစပ္နဲ႔ လက္ဆင့္ကမ္းခဲ့ၾကတဲ့ ပံုျပင္ေတြျဖစ္ရပ္ေတြ ရွိတယ္။ အဲသည္ ဒ႑ာရီဆန္ဆန္ ေျပာစကားေတြ ပံုျပင္ေတြထဲမွာ တစ္ကၽြန္းလံုးကို ေရတံတိုင္းႀကီးလႊမ္းမိုးမသြားခင္ ျဖစ္ပံုပ်က္ပံုေတြ ပါရွိတယ္။ ေရတံတိုင္းႀကီးမလာခင္ ကၽြန္းေပၚက ပိုးေကာင္သံေတြ လံုး၀ တိတ္ဆိတ္သြားတာ၊ ပင္လယ္ျပင္ဟာ အမ်ားႀကီးေနာက္ဆုတ္သြားတာ စတာေတြဟာ ပံုျပင္ေတြမွာပါတယ္။ ၂၀၀၄-ခုႏွစ္ ဆူနာမီလိႈင္း မရိုက္ခတ္ခင္မွာ အၿမဲတမ္း တစ္ကၽြန္းလံုး ဆူညံေနတဲ့ ပိုးေကာင္သံ ပုစဥ္းရင္ကြဲသံေတြ တိတ္ဆိတ္ သြားခဲ့တယ္။ ဒါကို သတိထားမိတဲ့ ကၽြန္းသားေတြဟာ ကေလးလူႀကီးမက်န္ အကုန္လံုးကို ေခၚၿပီး ကၽြန္းလယ္က ေတာင္ေတြေပၚကို တက္သြားၾကတယ္။ ျပန္မဆင္းပဲနဲ႔ေစာင့္ေနခဲ့ၾကတယ္။ သူတို႔လံုၿခံဳရာကို ေရာက္ၿပီး အခ်ိန္နာရီေတြ ၾကာၿပီးခါမွ ဆူနာမီလိႈင္း ဆိုက္ေရာက္လာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ မိမိတို႔မ်ိဳးႏြယ္စုရဲ႕ သမိုင္းမတင္မီက အေတြ႕အႀကံဳေတြကို လက္ဆင့္ကမ္းသယ္ေဆာင္ၿပီး အသံုးခ်ႏိုင္ခဲ့တဲ့အတြက္ ၂၀၀၄-ခုႏွစ္မွာ မ်ိဳးႏြယ္စုကို ဆက္လက္ရွင္သန္ေစႏိုင္ခဲ့တယ္။ ထိုနည္းတူစြာ မသီတာေထြးထိုးတဲ့ ေခါင္းေလာင္းသံဟာ ရခုိင္လူမ်ိဳး ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြအတြက္ မေမ့မေလ်ာ့ ႏွစ္စဥ္ လက္ဆင့္ကမ္းအပ္တဲ့ စုေပါင္းအေတြ႕အႀကံဳ (collective experience) တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ စုေပါင္းမွတ္ဥာဏ္ထဲမွာ ရွိကိုရွိေနရမယ့္ စုေပါင္း အေတြ႕အႀကံဳ တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။

ေအဒီ တစ္ရာစု၀န္းက်င္ေလာက္က ဗီယက္နမ္ နယ္ေျမကို က်ဴးေက်ာ္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ တရုတ္တပ္ေတြကို တိုက္ပြဲ၀င္ေတာ္လွန္ၿပီး ေနာက္ဆံုးမွာ အသတ္ခံခဲ့ရတဲ့ ထရြန္ ညီအစ္မႏွစ္ေဖာ္တို႔ရဲ႕ အေၾကာင္းဟာ ဗီယက္နမ္လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ ရင္ထဲအသည္းထဲက အေၾကာင္းအရာတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြကို သယ္ေဆာင္ထားတဲ့ ႏွလံုးသားမ်ားအားျဖင့္ ဗီယက္နမ္လူမ်ိဳးဟာ ျပင္သစ္ကိုေတာ္လွန္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ အေမရိကန္ကို တြန္းလွန္ႏိုင္ခဲ့ၾကတယ္။ ကမၻာစစ္ႀကီးအၿပီး က်ဴးေက်ာ္တဲ့ ေမာ္၀ါဒီ တရုတ္နီတပ္ေတြကို တြန္းလွန္ႏိုင္ခဲ့ၾကတယ္။ ထရြန္ႏွစ္ေဖာ္ကို မေမ့ျခင္းဟာ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံကို တည္တံ့ေစတဲ့ ဗီယက္နမ္ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းတစ္ရပ္ ျဖစ္တယ္။ ထရြန္ႏွစ္ေဖာ္ကို မေမ့ၾကသလို မသီတာေထြးကိုလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ မေမ့ဖို႔ လိုအပ္တယ္။

ပရိနိဗၺာန္မစံခင္မွာ အရွင္ေမာဂၢလန္ဟာ ခိုးသူေတြရဲ႕ ရိုက္ႏွက္ထုေထာင္းမႈကို ခံခဲ့ရတယ္။ ဂ်ဳန္းေအာ့ဖ္အာ့ခ္ ဟာ ရန္သူေတြက ကားစင္တင္ သတ္ျဖတ္တာကို ခံခဲ့ရတယ္။ ေယရႈဟာလည္း သူသတ္ေတြက ကားစင္တင္လို႔ သတ္တာကို ခံခဲ့ရသူ ျဖစ္တယ္။ သွ်င္ငယ္ျမ၀ါဟာ တိုင္းျပည္နဲ႔ လူမ်ိဳးအတြက္ မိမိရဲ႕ အသက္ေသြးကို စေတးခဲ့သူအျဖစ္ ရခိုင္ေတြက အစဥ္အလာစကားေတြအရ သိၾကတယ္။ သမိုင္းတစ္ေကြ႕မွာ မလြဲမေရွာင္သာ ေသြးေျမက် အသတ္ခံရေလတိုင္း သူတို႔ဟာ ရႈံးနိမ့္သူေတြ မဟုတ္ၾကပါဘူး။ သူတို႔ရဲ႕ ေသြးေျမက်ေသာ ပံုရိပ္မ်ားအားျဖင့္ အမွန္တရားကို အႏိုင္ဘက္ကို ေရာက္ေစေအာင္ အလွည့္အေကြ႕ ျဖစ္ေစခဲ့သူေတြရွိတယ္။

မသီတာေထြး ေသြးေျမက်ခဲ့ရတဲ့ အေၾကာင္းကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဘယ္ေတာ့မွ ေမ့ေပ်ာက္ၾကမွာ မဟုတ္ပါဘူး။

ေက်ာ္ေဇာဦး

၂၀၁၆-ခုႏွစ္ ေမလ (၂၈) ရက္

**********************************

**********************************

[ Unicode ]

သီတာထွေးထိုးတဲ့ ခေါင်းလောင်းသံကို ဘယ်နှနှစ်ကြာကြာ မမေ့ဖို့ လိုတယ်

ကျော်ဇောဦး
(၂၈-၀၅-၂၀၁၆)

မသီတာထွေး အသတ်ခံရတာ ဒီကနေ့ လေးနှစ်ပြည့်ပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ လေးနှစ်က ၂၀၁၂-ခုနှစ် မေလ (၂၈) ရက်နေ့ ညနေငါးနာရီလောက်မှာ ရမ်းဗြဲမြို့နယ် ကျောက်နီမော်ကျေးရွာအုပ်စု သပြေချောင်ကျေးရွာသူ အသက် (၂၆) နှစ် အရွယ် ရခိုင်အမျိုးသမီးငယ် မသီတာထွေးဟာ စက်ချုပ်သွားသင်တဲ့ ကျောက်နီမော်ကျေးရွာကနေ မိမိနေထိုင်ရာ သပြေချောင်ကျေးရွာသို့ လမ်းလျှောက်ပြန်လာခဲ့တယ်။ အရင်နေ့တွေက အဖော်တွေပါနေကျပေမယ့် အဲသည်နေ့ အပြန်ဖော်မရှိလို့ တစ်ယောက်တည်းပြန်လာခဲ့ရာမှာ လူခြေပြတ်ရာ ပြန်လမ်းမှာ ရှိနေတဲ့ မူဆလင်လူငယ်သုံးဦးရဲ့ လုယက်မုဒိမ်းကျင့် သတ်ဖြတ်ခြင်းကို ခံခဲ့ရတယ်။

နောက်တစ်နေ့ (၂၉-၀၅-၂၀၁၂) ရက်နေ့ မနက်ကိုးနာရီကျတော့မှ ဓါးဒဏ်ရာတွေနဲ့ သေဆုံးနေတဲ့ မသီတာထွေးရဲ့အလောင်းကို ချောင်းဝရွာနှင့် ကျောက်ထရံ ရွာကြား ပရဟိတကျောင်း အနောက်ဖက်က ကာရီဆည်ဘောင် အဟောင်းပေါ်မှာ တွေ့ကြရတယ်။

မသီတာထွေးကို မူဆလင်တွေ မုဒိမ်းကျင့်သတ်ဖြတ်တာကို ကြားသိရပြီးတဲ့နောက်မှာ တောင်ကုတ်မှာ မူဆလင်ဘာသာဝင်အချို့သတ်ဖြတ်ခံရမှုဖြစ်ပွားတယ်။ ဒီနောက် ရက်များမကြာခင် ဘင်္ဂါလီမူဆလင်တွေ ကြီးစိုးတဲ့ မောင်တောနယ်မှာ အချိန်ကိုက် ဆူပူမှုတွေဖြစ်တယ်။ သူတို့ချိန်ကိုက်ထားတဲ့အချိန်မှာ ရခိုင်၊ ဗမာ တိုင်းရင်းသားရွာတွေကို မောင်တော်နယ်မှာ တိုက်ခိုက်သတ်ဖြတ်တယ်။

ဘင်္ဂါလီ (၄၀) ရာနှုန်း ရခိုုင်နဲ့အခြားမျိုးနွယ်စုတွေက (၆၀) ရာနှုန်းလောက်ရှိတဲ့ စစ်တွေမြို့မှာလည်း ဘင်္ဂါလီကုလားရွာတွေကြားမှာ ရှိနေတဲ့ မှန်စီ သချႍုင်းကို အသုဘလိုက်ပို့ကြတဲ့ ရခိုင်အသုဘယဉ်တန်းကို ဘင်္ဂါလီတွေက အကြောင်းမဲ့ ကျောက်ခဲနဲ့ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ကြရာကနေ ဘင်္ဂါလီတွေကတစ်ဖက် ရခိုင်၊ မရမာကြီး၊ ဟိန္ဒူတွေက တစ်ဖက် အပြန်အလှန်တိုက်ခိုက်မှုတွေဖြစ်ပွားတယ်။ ပဋိပက္ခမီးဟာ ရခိုင်ပြည်အနှံ့ ကူးစက် လောင်ကျွမ်းတယ်။

လူတွေ သေကြတယ်။ အိမ်တွေ မီးလောင်တယ်။ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့တွေ ဖြစ်ကြရတယ်။

အဲဒီ ၂၀၁၂-ခုနှစ် ဘင်္ဂါလီဆူပူမှုမတိုင်မီ နှစ်ပေါင်း (၇၀) တိတိ အချိန်က ၁၉၄၂-ခုနှစ်မှာ ဆုတ်ခွာသူ ဗြိတိသျှတွေ ပေးထားခဲ့တဲ့ လက်နက်တွေကို စွဲကိုင်ထားတဲ့ V Force ရာဇပုတ် ကုလားစစ်သားတွေနဲ့ ပူးတွဲပြီးတော့ ဘင်္ဂါလီတွေဟာ ရခိုင်နဲ့ အခြားတိုင်းရင်းသားတွေကို လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်တဲ့အတွက် အဲဒီ ၁၉၄၂-ခုနှစ် လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုမှာ ရခိုင်နဲ့အခြားတိုင်းရင်းသား အနည်းဆုံးသုံးသောင်းခန့် အသက် ဆုံးရှုံးခဲ့ကြ ရတယ်။ ဘူးသီးတောင် နဲ့ မောင်တော နှစ်မြို့နယ်အတွင်းက ရာချီတဲ့ တိုင်းရင်းသားကျေးရွာတွေ (နှစ်ရာခန့်) အစတုံး မီးရှို့ဖျက်ဆီးခြင်းခံရတယ်။ အဲဒီဖျက်ဆီးခံရတဲ့ တိုင်းရင်းသားရွာတွေမှာ ဘင်္ဂါလီမူဆလင်တွေ ဝင်ရောက်နေထိုင်ကြတဲ့အတွက် အကုန်လုံး ကုလားရွာတွေ ဖြစ်ကုန်တယ်။ အဲသည် ကျေးရွာတွေ ကုလားရွာတွေ ဖြစ်ကုန်တာ အဲဒီအချိန်ကနေ အခုထက်တိုင်ပါပဲ။ အဲဒီရွာတွေက ကုလားတွေ ယနေ့ထွန်ယက်စားသောက်နေကြတဲ့ လယ်တွေဟာလည်း တိုင်းရင်းသားပိုင်လယ်မြေတွေသာ ဖြစ်တယ်။

အသက်ဘေးက လွတ်မြောက်ခဲ့ကြသူတိုင်းရင်းသားတွေဟာ အဲဒီ ၁၉၄၂ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုနောက်ပိုင်း အခြေအနေတွေကို အတန်အသင့် ပြန်လည် ထိန်းသိမ်းနိုင်လာတဲ့ကာလမှာ မိမိတို့ မိသားစုဝင် အမျိုးသမီးတွေကို ရှာပုံတော်ပြန်ဖွင့်ကြရတယ်။ ပျောက်ဆုံးသွားတဲ့ ယောကျင်္ားသားကြီးငယ်တွေကိုတော့ ကုလားတွေက အရှင်မထားတဲ့အတွက် ပြန်ရှာလို့တွေ့နိုင်စရာ အကြောင်းမရှိပါဘူး။ အင်အားသုံး၍ သော်လည်းကောင်း ရွေးငွေပေး၍သော်လည်းကောင်း တောင်းဆို၍သော်လည်းကောင်း နည်းလမ်းတစ်မျိုးမျိုးနဲ့ သော်လည်းကောင်း မိမိတို့ရဲ့ အစ်မ၊ ညီမ၊ ဇနီး၊ အမေ၊ အဒေါ် စသည်ဖြင့် ဘင်္ဂါလီတွေ လက်ထဲကနေ ပြန်လည် ရယူလာနိုင်ခဲ့တဲ့ ရခိုင်အမျိုးသမီး အရေအတွက်ဟာ အယောက် လေးရာကနေ ခြောက်ရာကြား ရှိတယ်။ (ပိုမိုတိကျတဲ့ ကိန်းကဏန်းကို ရလာတဲ့အခါ ဖြည့်စွက်ရေးသားပေးပါ့မယ်။) မိမိတို့ရဲ့ မိသားစုနဲ့ ဒီလိုမျိုး မဆုံဆည်းနိုင်ခင်မှာ ကျွန်ပြုခံနေခဲ့ရတဲ့ အဲသည် ရခိုင်အမျိုးသမီးတွေဟာ ဘင်္ဂါလီတွေလက်ထဲမှာ ဘယ်လို ခံစားခဲ့ရသလဲ နေ့စဉ်ဘဝတွေကို ဘယ်လိုဖြတ်သန်းခဲ့ရသလဲ ဆိုတာကို ပြန်ပြောကြမယ် ပြန်ရေးကြမယ်ဆိုရင် ရင်တွေ ဆို့နင့်စရာ မျက်ရည်တွေ ချောင်းစီးဖွယ်ရာ ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။

နောင်နှစ်ပေါင်း ခုနှစ်ဆယ်အကြာမှာ ရမ်းဗြဲသူ မသီတာထွေး တစ်ယောက် မုဒိမ်းကျင့်သတ်ဖြတ်ခံရပြီးနောက် တစ်တိုင်းပြည်လုံး ဆူပူမှုတွေဖြစ်လာတဲ့အခါ လူ့အဖွဲ့အစည်းတိုင်းမှာ ဖြစ်တတ်တဲ့ ရိုးရိုးရာဇဝတ်မှုတစ်ခုကို အကြောင်းပြုပြီး ဆူပူစေလိုသူတွေဖွတဲ့အတွက် မငြိမ်မသက်ဖြစ်ခဲ့ရတာဖြစ်ပါတယ် ဆိုတာမျိုး ပြောချင်ကြတဲ့ သူတွေရှိတယ်။

တကယ်တော့ မသီတာထွေးဖြစ်ရပ်ဟာ လတ်တလောအကြောင်းရင်းမျှသာဖြစ်တယ်။ အနာလုံးကြီးရဲ့ထိပ်က ပြည်ပေါက်ဝထိပ်က အစို့အညှောင့်ကလေးမျှသာဖြစ်တယ်။ အဲသည် အစို့အညှောင့်ကလေးအောက်မှာက အနာအုံကြီးရှိနေတယ်။ အရင်းအမြစ်အကြောင်းခံတွေရှိနေတယ်။ အဲသည် အစို့အညှောင့်ပွင့်ထွက်လာတဲ့အခါ အနာအုံပွင့်လာပြီး ပြည်ပုပ်အသားဆွေးတွေ ထွက်ကျလာပြီးတော့ သြော . . . အနာအုံကြီး ဖြစ်နေပါရောလား လို့ အများမြင်ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

မသီတာထွေးဖြစ်ရပ်မှာ မသီတာထွေး တစ်ယောက်ထဲကိုပဲ မြင်ရတာမဟုတ်ဘူး။ မသီတာထွေး ရဲ့ အပြစ်မဲ့ မျက်နှာဟာ ၁၉၄၂-ခုနှစ်မှာ လိင်ကျွန်အပြုခံခဲ့ရတဲ့ အယောက်ခြောက်ရာမကသော ရခိုင်အမျိုးသမီးတွေကို ကိုယ်စားပြုတယ်။ အဲဒီနှစ်ပေါင်း (၇၀) အကြားကာလမှာ ခိုးဝင်/တိုးပွားနေကြတဲ့ ဘင်္ဂါလီတွေရဲ့ မုဒိမ်းကျင့်ခြင်းခံခဲ့ကြရတဲ့ ရခိုင်အမျိုးသမီးတွေကို ကိုယ်စားပြုတယ်။ ဘင်္ဂါလီတွေရဲ့ မုဒိမ်းကျင့်မှုကို ခံရတဲ့ ဘူးသီးတောင်နယ်က ခမီးတိုင်းရင်းသူလေးကို ကိုယ်စားပြုတယ်။ စစ်တွေ-ပေါက်တောအကူး မြစ်အလယ်မှာ ဘင်္ဂါလီတံငါသည်တွေရဲ့ တိုက်ခိုက် မုဒိမ်းကျင့်သတ်ဖြတ်ခြင်းကို ခံလိုက်ရတဲ့ ရခိုင်အမျိုးသမီးတွေကို ကိုယ်စားပြုတယ်။ စစ်တွေမြို့နားက သံတော်လီကျေးရွာအနီး ဗျိုင်းဖြူရွာသွားလမ်းမှာ သံတော်လီကုလားတွေရဲ့ ဖမ်းဆီးမုဒိမ်းကျင့်မှုကို ခံလိုက်ရပြီး လူအများမသိအောင် ကြိတ်မှိတ်ငိုကြွေးခဲ့ရတဲ့ သီလရှင်ဆရာလေးကို ကိုယ်စားပြုတယ်။

အဲသည်ပြီးခဲ့တဲ့ အနှစ်(၇၀)ကြားကာလ အတွင်းမှာ စစ်တွေမြို့နာဇီရပ်ကွက်နံဘေး ချောင်းငယ်ကို ရပ်ခိုရာအဖြစ် အသုံးပြုကြတဲ့ မှောင်ခိုစက်လှေတွေဟာ ဘင်္ဂလာကိုအသွားမှာ သစ်လုံးတွေကို မှောင်ခိုတင်သွားပြီးတော့ အပြန်ကျရင် ဘင်္ဂလာဒေ့ရှ်က ကုလားတွေကို မှောင်ခို ခေါ်တင်လာတယ်။ နာဇီရပ်ကွက်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးက ကုလားတစ်ယောက်ကို နာမည်ထည့်ပေးရင် ဘယ်ရွေ့ဘယ်မျှဆိုတဲ့စျေးနှုန်းနဲ့ ယာယီနေထိုင်ခွင့်ပုံစံတွေ ထုတ်ပေး တယ်။ နောက်နှစ်အနည်းငယ်ကြာလို့ အလုပ်အကိုင်အထိုင်ကျလာရင် ကမန်လူမျိုးဆိုပြီး မှတ်ပုံတင်ရအောင်လုပ်တယ်။ ကမန်မှတ်ပုံတင်ကိုင်ဆောင်ထားသူ (ဘင်္ဂါလီ)နှစ်ယောက်က ထောက်ခံရင် နောက်ထပ် ဘင်္ဂါလီတစ်ယောက်ကို ကမန်လူမျိုးမှတ်ပုံတင် တစ်ခုထုတ်ပေးတယ်။ ဒီလိုနည်းအားဖြင့် စစ်တွေကျွန်းအနောက်ပိုင်းက ကုလားဝင်ပေါက်တွေကို ထည့်မတွက်ပဲနဲ့ စစ်တွေမြို့နာဇီတစ်ရပ်ကွက်တည်းကိုတင် အရေအတွက်သိန်းကဏန်းနီးနီးသော ကုလားတွေဟာ ဝင်ပေါက်အဖြစ် အသုံးပြုသွားခဲ့တယ်။ အဲဒီဝင်ပေါက်ကနေ နောက်ရေပိုကြည်ရာ မြက်ပိုနုရာနေရာတွေကို ရွေ့ကြတယ်။ စစ်တွေဘက်က ကမန်အတု ဘင်္ဂါလီတွေ ဆက်ရွှေ့တဲ့နေရာတွေထဲက တစ်ခုကတော့ ရမ်းဗြဲမြို့နယ် ကျောက်နီမော် ဖြစ်တယ်။

ဒီလိုနဲ့ နှစ်တွေရွေ့လျားလာတဲ့အခါ ယခင်က တိုက်ပုံဝတ်ပြီး ဗလီတက်သူတွေများတဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်ထဲက ကမန်လူမျိုး ဆိုသူတွေထဲမှာ အရှေ့အလယ်ပိုင်းဆန်ဆန် ဝတ်စားဆင်ယင်ပြီး ဗလီတက်သူတွေ ပိုပို များလာတယ်။ ဘာသာရေးဟောပြောမှုတွေဟာ အရင်ရှေးပိုင်းနှစ်တွေထက် ပိုပို ပြီး အခြေခံဝါဒီဆန်လာတယ်။ (ဒါကြောင့်မို့လို့ ပြီးခဲ့တဲ့လပိုင်းလောက်က စစ်တွေနဲ့ ပေါက်တောအကြား စက်လှေမှောက်သူတွေက သူတို့ကိုယ် သူတို့ ကမန်တွေပါလို့ မီဒီယာကို ပြောတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကမန်အစစ်တွေရဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီက အဲသည် လူတွေ ဟာ ကမန် မဟုတ်ပါဘူး လို့ ငြင်းတယ်။ ဒါဟာ လုပ်ကမန် ခေါ် ကမန်အတုတွေကြောင့် ဖြစ်နေရတဲ့ ပြဿနာ ဖြစ်ပါတယ်။)

အဲသည် ကျောက်နီမော် နဲ့ အရမ်းအဆက်အသွယ်များတဲ့ နယ်မြေတစ်ခုကတော့ သံတွဲမြို့ဖြစ်ပါတယ်။ အဲသည် သံတွဲမြို့ဟာလည်း မြန်မာပြည်မ နဲ့ ဒိုးလျှိုပေါက် သွားမှုလာမှု အဆက်အစပ်ရှိနေတာ ဖြစ်တယ်။ ဒီလိုနဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်တောင်ပိုင်းမှာ ရေခံမြေခံကောင်းတဲ့ ကုလားစီးကြောင်း အချက်အချာကျတဲ့ ကျောက်နီမော်နယ်မြေမှာ အစ္စလမ်ဘာသာရေး အဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ လည်ပတ်မှုဟာ နှစ်တွေနဲ့အမျှခိုင်မာ အားကောင်းလာခဲ့တယ်။ ကျောက်နီမော်က ဘာသာရေးကျောင်းတွေ၊ ဗလီတွေ၊ ဘာသာရေး အဖွဲ့အစည်းတွေဟာ ဆော်ဒီအာရေဗီးယားနဲ့ အခြားအရှေ့အလယ်ပိုင်းနိုင်ငံတွေဆီက လျှို့ဝှက် အလှူငွေတွေအများကြီး စီးဝင်လာရာတွေ ဖြစ်လာခဲ့တယ်။ ကနဦးလက်ခံရသူ အကြီအကဲတွေက ကဲ့ယူစေဦး ခိုးစေဦး ဝှက်စေဦး ကျန်တာတွေလုပ်ဖို့အတွက်လည်း ငွေက အမြောက်အများ ကျန်သေးတယ် လို့ ဆိုကြတယ်။

အင်အားကောင်းလာတာနဲ့အမျှ နယ်ခံတွေကို အနိုင်ကျင့်တာ များသထက်များလာတဲ့ အချိန်မှာ မသီတာထွေး ထိုးတဲ့ အရေးပေါ် အချက်ပေး ခေါင်းလောင်းသံကို ကျွန်တော်တို့ကြားရတာဖြစ်ပါတယ်။ မသီတာထွေးက သွေးမြေအကျခံပြီး ထိုးလိုက်တဲ့ ခေါင်းလောင်းသံကို ရခိုင်တစ်ပြည်လုံးသာမက မြန်မာ တစ်နိုင်ငံလုံး ကြားလိုက်ရတယ်။
နှစ်တွေကြာပင်ကြာသော်ငြားလည်း ဒါကို ကျွန်တော်တို့ မမေ့ဖို့လိုပါတယ်။ မေ့သွားခဲ့ရင် ကျဆုံးလေပြီးသော အာဇာနည်တွေရဲ့ ကျေးဇူးသစ္စာကို မစောင့်သိရာရောက်တယ်။

၂၀၀၄-ခုနှစ် ဆူနာမီ ဖြစ်သွားတဲ့အခါ ပိုလီနေရှားကျွန်းငယ် တစ်ကျွန်းပေါ်က တစ်ကျွန်းသားလုံး (Moken မျိုးနွယ်စုလား ထင်မိတယ်)၊ အဲဒီကျွန်းသားတွေအကုန်လုံးဟာ ဆူနာမီဘေးက မသေဘဲ လွတ်မြောက်ခဲ့ကြတယ် လို့ ဆိုပါတယ်။ သူတို့မှာ အစဉ်အဆက် ပါးစပ်နဲ့ လက်ဆင့်ကမ်းခဲ့ကြတဲ့ ပုံပြင်တွေဖြစ်ရပ်တွေ ရှိတယ်။ အဲသည် ဒဏ္ဍာရီဆန်ဆန် ပြောစကားတွေ ပုံပြင်တွေထဲမှာ တစ်ကျွန်းလုံးကို ရေတံတိုင်းကြီးလွှမ်းမိုးမသွားခင် ဖြစ်ပုံပျက်ပုံတွေ ပါရှိတယ်။ ရေတံတိုင်းကြီးမလာခင် ကျွန်းပေါ်က ပိုးကောင်သံတွေ လုံးဝ တိတ်ဆိတ်သွားတာ၊ ပင်လယ်ပြင်ဟာ အများကြီးနောက်ဆုတ်သွားတာ စတာတွေဟာ ပုံပြင်တွေမှာပါတယ်။ ၂၀၀၄-ခုနှစ် ဆူနာမီလှိုင်း မရိုက်ခတ်ခင်မှာ အမြဲတမ်း တစ်ကျွန်းလုံး ဆူညံနေတဲ့ ပိုးကောင်သံ ပုစဉ်းရင်ကွဲသံတွေ တိတ်ဆိတ် သွားခဲ့တယ်။ ဒါကို သတိထားမိတဲ့ ကျွန်းသားတွေဟာ ကလေးလူကြီးမကျန် အကုန်လုံးကို ခေါ်ပြီး ကျွန်းလယ်က တောင်တွေပေါ်ကို တက်သွားကြတယ်။ ပြန်မဆင်းပဲနဲ့စောင့်နေခဲ့ကြတယ်။ သူတို့လုံခြုံရာကို ရောက်ပြီး အချိန်နာရီတွေ ကြာပြီးခါမှ ဆူနာမီလှိုင်း ဆိုက်ရောက်လာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ မိမိတို့မျိုးနွယ်စုရဲ့ သမိုင်းမတင်မီက အတွေ့အကြုံတွေကို လက်ဆင့်ကမ်းသယ်ဆောင်ပြီး အသုံးချနိုင်ခဲ့တဲ့အတွက် ၂၀၀၄-ခုနှစ်မှာ မျိုးနွယ်စုကို ဆက်လက်ရှင်သန်စေနိုင်ခဲ့တယ်။ ထိုနည်းတူစွာ မသီတာထွေးထိုးတဲ့ ခေါင်းလောင်းသံဟာ ရခိုင်လူမျိုး မြန်မာလူမျိုးတွေအတွက် မမေ့မလျော့ နှစ်စဉ် လက်ဆင့်ကမ်းအပ်တဲ့ စုပေါင်းအတွေ့အကြုံ (collective experience) တစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ စုပေါင်းမှတ်ဉာဏ်ထဲမှာ ရှိကိုရှိနေရမယ့် စုပေါင်း အတွေ့အကြုံ တစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။

အေဒီ တစ်ရာစုဝန်းကျင်လောက်က ဗီယက်နမ် နယ်မြေကို ကျူးကျော်အုပ်ချုပ်ခဲ့တဲ့ တရုတ်တပ်တွေကို တိုက်ပွဲဝင်တော်လှန်ပြီး နောက်ဆုံးမှာ အသတ်ခံခဲ့ရတဲ့ ထရွန် ညီအစ်မနှစ်ဖော်တို့ရဲ့ အကြောင်းဟာ ဗီယက်နမ်လူမျိုးတွေရဲ့ ရင်ထဲအသည်းထဲက အကြောင်းအရာတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ဒါတွေကို သယ်ဆောင်ထားတဲ့ နှလုံးသားများအားဖြင့် ဗီယက်နမ်လူမျိုးဟာ ပြင်သစ်ကိုတော်လှန်နိုင်ခဲ့တယ်။ အမေရိကန်ကို တွန်းလှန်နိုင်ခဲ့ကြတယ်။ ကမ္ဘာစစ်ကြီးအပြီး ကျူးကျော်တဲ့ မော်ဝါဒီ တရုတ်နီတပ်တွေကို တွန်းလှန်နိုင်ခဲ့ကြတယ်။ ထရွန်နှစ်ဖော်ကို မမေ့ခြင်းဟာ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံကို တည်တံ့စေတဲ့ ဗီယက်နမ် အမျိုးသားရေးဝါဒ ရဲ့ အစိတ်အပိုင်းတစ်ရပ် ဖြစ်တယ်။ ထရွန်နှစ်ဖော်ကို မမေ့ကြသလို မသီတာထွေးကိုလည်း ကျွန်တော်တို့ မမေ့ဖို့ လိုအပ်တယ်။

ပရိနိဗ္ဗာန်မစံခင်မှာ အရှင်မောဂ္ဂလန်ဟာ ခိုးသူတွေရဲ့ ရိုက်နှက်ထုထောင်းမှုကို ခံခဲ့ရတယ်။ ဂျုန်းအော့ဖ်အာ့ခ် ဟာ ရန်သူတွေက ကားစင်တင် သတ်ဖြတ်တာကို ခံခဲ့ရတယ်။ ယေရှုဟာလည်း သူသတ်တွေက ကားစင်တင်လို့ သတ်တာကို ခံခဲ့ရသူ ဖြစ်တယ်။ သျှင်ငယ်မြဝါဟာ တိုင်းပြည်နဲ့ လူမျိုးအတွက် မိမိရဲ့ အသက်သွေးကို စတေးခဲ့သူအဖြစ် ရခိုင်တွေက အစဉ်အလာစကားတွေအရ သိကြတယ်။ သမိုင်းတစ်ကွေ့မှာ မလွဲမရှောင်သာ သွေးမြေကျ အသတ်ခံရလေတိုင်း သူတို့ဟာ ရှုံးနိမ့်သူတွေ မဟုတ်ကြပါဘူး။ သူတို့ရဲ့ သွေးမြေကျသော ပုံရိပ်များအားဖြင့် အမှန်တရားကို အနိုင်ဘက်ကို ရောက်စေအောင် အလှည့်အကွေ့ ဖြစ်စေခဲ့သူတွေရှိတယ်။

မသီတာထွေး သွေးမြေကျခဲ့ရတဲ့ အကြောင်းကို ကျွန်တော်တို့ ဘယ်တော့မှ မေ့ပျောက်ကြမှာ မဟုတ်ပါဘူး။

ကျော်ဇောဦး
၂၀၁၆-ခုနှစ် မေလ (၂၈) ရက်